Grönlandlı kadınlardan Danimarka’ya ‘doğum kontrolü’ davası
Grönlandlı bir grup kadın, ülkenin eski sömürgecisi Danimarka hakkında dava açtı. Kadınlar, Danimarkalı yetkililerin 1960’lı yıllarda bilgileri ve rızaları olmadan kendilerine uyguladığı doğum kontrolü sebebiyle mahkemeye başvurarak tazminat talep etti.
Reuters haber ajansının aktardığına göre, Danimarkalı yayıncı DR, 2022 yılında yaptığı haberde, 1966-1970 yılları arasında kadınlar ile en küçüğü 13 yaşında olmak üzere kız çocuklara 4 bin 500 rahim içi doğum kontrol cihazı takıldığını ortaya çıkarmıştı. Kadın ve kız çocukların, bu durum hakkında bilgisi ya da bunun yapılması için rızası yoktu. Bu, son yıllarda ortaya çıkan ve Danimarkalı yetkililerin eski sömürgesindeki halka yönelik kötü muamelesini gösteren bir dizi vakadan birini teşkil ediyordu.
KADINLARDAN 300 BİN KRON TAZMİNAT TALEBİ
1953 yılına kadar Danimarka’nın sömürgesi olan 57 bin nüfuslu Grönland, şu anda Danimarka’nın yarı egemen toprağı durumunda. Danimarka, 1950’li yıllarda Grönlandlı çocukların bir ‘deney için’ Danimarka’ya getirilmesi ile ilgili olarak 2022’de özür dilemişti.
İzinsiz doğum kontrol kampanyasına ilişkin olarak ise şu anda 70 ila 80’li yaşlarında olan bir grup kadının her biri 300 bin Danimarka kronu (43 bin ABD doları) tazminat talebinde bulunmuştu. Danimarka devleti ise halihazırda devam eden soruşturmaya atıfta bulunarak soruşturmanın vakaların boyutunu ve 1960-1991 yıllarında uygulanan ‘kampanya’ya giden dönemdeki karar verme sürecini ortaya çıkaracağını savunmuştu.
‘BAĞIMSIZ SORUŞTURMA BAŞLATILDI’
1991 yılında Grönland sağlık sistemini devraldığında kampanyanın da sona erdiği ifade edilirken, davacı kadınların avukatı Mads Pramming, Reuters’a yaptığı açıklamada, “Müvekkillerim, iradelerine aykırı bir biçimde kendilerine spiral takıldığı için bir insan hakları ihlaline maruz kaldıklarına inanıyor; çoğu, (olay yaşandığında) çocuktu” dedi. Mahkeme celbinin resmi olarak Danimarka Sağlık Bakanlığı’na ibraz edildiği belirtildi.
Sağlık Bakanı Sophie Lohde, e-posta yoluyla yaptığı açıklamada, bunun ‘derinden talihsiz bir vaka’ olduğunu ve konuyla ilgili bağımsız bir soruşturma başlatıldığını bildirdi.
(DIŞ HABERLER SERVİSİ)